Μια από τις σκληρές αλήθειες της ζωής είναι πως κάποια στιγμή όλοι/ες μας θα κληθούμε να αποχωριστούμε πράγματα/ συνθήκες/ ανθρώπους που ελπίζαμε πως δε θα χάναμε ποτέ. Το αίσθημα της απώλειας συχνά αποδεικνύεται πολύ δύσκολο στο να κάνεις μαζί του ειρήνη.

Το βιβλίο της Τζούλι Οτσούκα «Κολυμπώντας» περιγράφει ιδιαιτέρως γλαφυρά αυτό το αίσθημα, το να χάνεις δηλαδή κάτι πολύ αγαπημένο, τόσο αγαπημένο που έχει αναδειχθεί πια σε αναγκαίο. Και ο διττός τρόπος με τον οποίο επιλέγει να το κάνει φαντάζει εξαιρετικά εντυπωσιακός.

Ποιο θέμα διαπραγματεύεται το βιβλίο; Το βιβλίο ξεκινά εισάγοντας μας στην καθημερινότητα μιας κοινοτικής πισίνας, η οποία βρίσκεται κάτω από τη γη και αποτελεί το καταφύγιο των σταθερών θαμώνων της. Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι την χρησιμοποιούν ποικίλουν εξαιρετικά: σωματικές ασθένειες που χρήζουν αποκατάστασης ή αποδεικνύονται τελικά ανίατες, βαλτωμένοι γάμοι ή διαζύγια, συνταξιοδοτήσεις, θάνατοι και αποχωρισμοί ακόμη και η άνοια. Η πισίνα λειτουργεί άλλοτε ως τρόπος να φτιάξει κανείς τα πράγματα ή ως τρόπος να ξεφύγει από αυτά.

Μεταξύ των σταθερών θαμώνων της βρίσκεται και η Άλις, μια γυναίκα η οποία έχει διαγνωσθεί με άνοια. Η κοινότητα των κολυμβητών της πισίνας το γνωρίζει και στέκεται διακριτικά στο πλάι της με έγνοια και ενδιαφέρον.

Ωστόσο, στην πισίνα εμφανίζονται ξαφνικά ανεξήγητες ρωγμές, οι οποίες θα αποδειχτούν καταλυτικές για τη μελλοντική της λειτουργία αλλά και για το μέλλον της κοινότητας που έχει δημιουργηθεί γύρω από αυτή.

Στο δεύτερο κομμάτι του βιβλίου, η αφήγηση εστιάζει στην πορεία της Άλις, που ολοένα και επιδεινώνεται. Η διήγηση σχετικά με την Άλις γίνεται μέσα από την αφηγηματική φωνή της κόρης της, που περιγράφει το πριν και το μετά της μητέρας της, δίνοντας παράλληλα στοιχεία για ολόκληρη την οικογενειακή ζωή και λειτουργία, η οποία έχει ριζικά επηρεαστεί από την διάγνωση της. Όσο η μνήμη της Άλις φαίνεται να φθίνει, τόσο η κόρη της επίμονα παρατηρεί, θυμάται, αναμοχλεύει, περιγράφει, ανακαλύπτει, αντισταθμίζοντας με τη δική της φωνή τη φωνή της μητέρας της που χάνεται μέσα στην άνοια.

Φαινομενικά, το «Κολυμπώντας» αφηγείται δυο ιστορίες που μπορούν να σταθούν και αυτόνομα, στην πραγματικότητα όμως αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Κοινό στοιχείο τους αποτελεί η αίσθηση της απόσυρσης, της απώλειας, του τέλους που κάποιες φορές έρχεται σταδιακά μα – παρά τις αρχικές αμφιβολίες και ελπίδες- αναπόδραστα.

Λίγα λόγια για τους χαρακτήρες: Στο πρώτο μισό σκέλος του βιβλίου οι φωνές αναδύονται συλλογικά, και κινηματογραφικά σχεδόν, περίπου σαν καρέ, περνούν μπροστά από τον/την αναγνώστη/τρια οι ιστορίες και οι λόγοι των ανθρώπων που επιλέγουν ως καταφύγιο την πισίνα. To α’ πληθυντικό των κολυμβητών με τον οποίο είναι γραμμένο το πρώτο μέρος αποπνέει την αίσθηση της ομάδας, το πνεύμα της κοινότητας που αντέχει καλύτερα κάτω από την επιφάνεια της γης και του νερού τα προβλήματα της καθημερινής ζωής, που έχει αναπτύξει έναν κοινό, μυστικό κώδικα, ο οποίος δυσκολεύεται να ενσωματωθεί στη ζωή πάνω από το έδαφος. Σε αυτή τη συλλογική φωνή, συχνά αναδεικνύονται αφηγήσεις επικεντρωμένες στην Άλις, η οποία διατηρεί μια εξέχουσα θέση χρήζοντας προστασία.

Αυτή η ομοψυχία ωστόσο διαρρηγνύεται μαζί με την ίδια την πισίνα, η οποία σιγά σιγά εμφανίζει ρωγμές. Ο τρόπος που το κάθε πρόσωπο θα επιλέξει να διαχειριστεί αυτό το αναπόδραστο τέλος διαφέρει, κυμαινόμενος από την άρον άρον φυγή ως και την παραμονή μέχρι την ύστατη στιγμή.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αφορά την Άλις, την οποία αυτή τη φορά βλέπουμε μέσα από τις αφηγήσεις της κόρης της. Η Άλις σε όλη την διάρκεια του βιβλίου περιγράφεται και αναφέρεται μέσα σε διηγήσεις και εξερευνήσεις άλλων, οπότε κατά βάση ερχόμαστε σε επαφή με τις αντανακλάσεις της, με το αποτύπωμα που άφησε στις ζωές των ανθρώπων που είχε πιο κοντά της. Αυτό φυσικά αποτελεί επακόλουθο της άνοιας και της ρωγμής που αυτή δημιουργεί στην αίσθηση της ταυτότητας και του εαυτού, πρωτίστως για το ίδιο το άτομο αλλά και για τον περίγυρο του στη συνέχεια.

Διαβάστε αυτό το βιβλίο εάν: θέλετε να διαβάσετε μια ιστορία σε δυο πράξεις σχετικά με μορφές απώλειας που δε συνηθίζουμε να τις λογίζουμε ως τέτοιες, ή πιο σωστά, δε τους αναγνωρίζεται το πένθος που τις συνοδεύει. Το «Κολυμπώντας» είναι ένα βιβλίο χωρίς λυρισμούς, συχνά αποσμασματικό, όπως οι ημερολογιακές καταγραφές, που δείχνει τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων όταν χάνουν αυτά που αγαπούν βαθιά.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα: Η Τζούλι Οτσούκα (1962) γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλιφόρνια, από γονείς ιαπωνικής καταγωγής, και ζει στη Νέα Υόρκη. Προτού στραφεί στη μυθοπλασία, στα τριάντα της, ασχολήθηκε για αρκετά χρόνια με τη ζωγραφική. Τα δύο πρώτα μυθιστορήματά της, When the Emperor Was Divine (2002) και The Buddha in the Attic (2013), έτυχαν θερμής υποδοχής διεθνώς. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο ΡΕΝ/Faulkner, το Asian American Literary Award, το γαλλικό Prix Femina Etranger και την υποτροφία του Ιδρύματος Guggenheim. Ήταν στη βραχεία λίστα του National Book Award, του Los Angeles Times Book Prize και του International IMPAC Dublin Literary Award. Το Κολυμπώντας (The Swimmers, Εκδόσεις Πατάκη 2023) πρωτοκυκλοφόρησε το 2022 και το 2023 τιμήθηκε με το Andrew Carnegie Medal for Excellence in Fiction. (Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα των εκδόσεων Πατάκη)

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

Συγγραφέας: Julie Otsouka

Μετάφραση: Θωμάς Σκάσσης

Εκδόσεις: Πατάκης

Έτος έκδοσης: 2023

Αριθμός σελίδων: 192