Το βιβλίο του Τζούλιαν Μπάρνς «Ένα κάποιο τέλος» το διάβασα σε μια ανάσα. Ένα ανάγνωσμα φιλοσοφικό, που διαπραγματεύεται τη μνήμη και την ανασκόπηση της ζωής, και συνάμα γρήγορο και αινιγματικό. Έχει κερδίσει το βραβείο Booker το 2011, και κατά τη γνώμη μου, καθόλου άδικα!

Ποιο θέμα διαπραγματεύεται το βιβλίο; Βρισκόμαστε στην Αγγλία την δεκαετία του 1960. Ο Τόνι, ο Άλεξ, ο Κόλιν και ο Έιντριαν είναι συμμαθητές και φίλοι, που διανύουν τη δύση της εφηβείας τους και βρίσκονται στο κατώφλι της ενηλικίωσης τους. Προβληματίζονται φιλοσοφικά για την ιστορία, τον έρωτα και το νόημα της ζωής.

Εκείνη την περίοδο ο Τόνι γνωρίζει την Βερόνικα και συνδέεται ερωτικά μαζί της. Κατά την διάρκεια της ερωτικής τους σχέσης ο Τόνι επισκέπτεται την οικογένεια της και φιλοξενείται στο σπίτι τους για ένα σαββατοκύριακο. Φεύγοντας από εκείνη την επίσκεψη αποκομίζει μια αίσθηση «περίεργη» που όμως δεν αναμοχλεύει περισσότερο.

Ομοίως και η Βερόνικα θα γνωρίσει τους φίλους του και θα όλοι μαζί θα βγάλουν μια αναμνηστική φωτογραφία. Η ερωτική τους σχέση θα είναι πολύ σύντομη και θα λήξει άδοξα, αφήνοντας τον Τόνι με ερωτηματικά και με μια αίσθηση ανεπάρκειας, την οποία στην πραγματικότητα δεν καταλαβαίνει. Αυτή η αίσθηση θα γίνει ακόμη χειρότερη, όταν θα λάβει μια επιστολή από το φίλο του Έιντριαν, ο οποίος τον πληροφορεί για το γεγονός πως αυτή την περίοδο συναντιέται με την Βερόνικα και πως θα ήθελε την άδεια του. Ο Τόνι απαντά με αίσθημα ανωτερότητας σε αυτή την επιστολή, αλλά με σκωπτική διάθεση, δίνοντας την συγκατάθεση του. Λίγο καιρό αργότερα ο Έιντριαν θα αυτοκτονήσει και το γεγονός του θανάτου του θα κλονίσει την παρέα.

Στο σήμερα του βιβλίου, κάνοντας ένα μεγάλο χρονικό άλμα, ο Τόνι είναι εξήντα χρονών, διαζευγμένος, πατέρας και παππούς. Η ιστορία του αρχίζει να ξετυλίγεται όταν ειδοποιείται πως είναι ο αποδέκτης μιας κληρονομιάς, που αφορά σε κάποια χρήματα από τη μητέρα της Βερόνικα, καθώς και το ημερολόγια του Έιντριαν. Αυτή η ολότελα παράδοξη συνθήκη θα τον οδηγήσει στην αναμόχλευση του παρελθόντος, στην αρχή από απλή περιέργεια και στη συνέχεια με μια όλο και αυξανόμενη εμμονή.

Ο Τόνι θα κληθεί να επαναξιολογήσει όλα εκείνα τα περιστατικά της συσχέτισης τους, τόσο με τη Βερόνικα όσο και με τον Έιντριαν, προσπαθώντας να καταλάβει το νόημα αυτής της κληρονομιάς, αλλά στην πραγματικότητα το νόημα και την έκταση αυτής της τόσο σύντομης χρονικά σχέσης.

Λίγα λόγια για τους χαρακτήρες: Το βιβλίο είναι γραμμένο σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, με αποτέλεσμα η οπτική του Τόνι να κυριαρχεί σε όλο το βιβλίο και για όλα τα πρόσωπα. Αυτή η επιλογή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, μιας και εξυπηρετεί αριστοτεχνικά την πλοκή του βιβλίου εν σχέσει με τις μεταπτώσεις και τα αινίγματα που προκύπτουν κατά την διάρκεια.

Ο Τόνι φαίνεται να είναι ένας άνθρωπος που προβληματίζεται και μετά εφησυχάζει. Μερικές φορές η αφήγηση του οδηγεί τον/την αναγνώστη/ρια να ερωτηθεί σχετικά με το αν αυταπατάται ή αν προσπαθεί σκοπίμως να τον/την παραπλανήσει. Αν έπρεπε να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση θα επέλεγα την πρώτη οπτική, καθώς οι αφηγήσεις των ίδιων γεγονότων αλλάζουν, οι αναμνήσεις αποδεικνύονται αβάσιμες και διαστρεβλωμένες, σε σημείο που και ο ίδιος ο πρωταγωνιστής αισθάνεται έκπληξη. Έκπληξη που τον οδηγεί σε ακόμα βαθύτερα μονοπάτια αναζήτησης της «αλήθειας» όσο αυτή μπορεί αντικειμενικά να υπάρξει σε μια αναδρομική αφήγηση.

Διαβάστε αυτό το βιβλίο εάν: θέλετε να διαβάσετε ένα αριστοτεχνικά γραμμένο ανάγνωσμα σχετικά με την αναδιήγηση της ζωής και τη μνήμη, που διαπραγματεύεται το ερώτημα της αντικειμενικότητας αυτού που αποκαλούμε «η ζωή μου». Το βιβλίο διαπραγματεύεται πολλά βαθιά κομμάτια της ζωής και της ύπαρξης, την μεροληπτική και αναπλαστική λειτουργία της μνήμης, το συναίσθημα της νοσταλγίας, την αίσθηση της ταυτότητας και του αντίκτυπου που αυτή μπορεί να έχει στο χθες, στο σήμερα και στο αύριο, για το ίδιο το άτομο αλλά και για τα άτομα που το περιστοιχίζουν.

Οι ανατροπές στο βιβλίο είναι συνεχείς, η προσοχή του/της αναγνώστη/ριας κεντρίζεται συνεχώς και η λύση του αινίγματος ξεδιπλώνεται σελίδα σελίδα,  μέχρι και το τέλος του βιβλίου.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Τζούλιαν Μπαρνς, ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς με διεθνή αναγνώριση, γεννήθηκε το 1946 στο Λέστερ της Μεγάλης Βρετανίας. Σπούδασε νομικά και γαλλική φιλολογία στην Οξφόρδη.

Το πρώτο του μυθιστόρημα, το Metroland, εκδόθηκε το 1980. Ο παπαγάλος του Φλωμπέρ απέσπασε λογοτεχνικά βραβεία στην Αγγλία, την Ιταλία και τη Γαλλία. Το 1986 η Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων των ΗΠΑ τού απένειμε το βραβείο Ε.Μ. Forster. Το 1988 χρίστηκε ιππότης του Γαλλικού Τάγματος Τεχνών και Γραμμάτων. Το μυθιστόρημά του Άρθουρ & Τζoρτζ ήταν υποψήφιο για το βραβείο Booker 2005, όπως επίσης και Ο παπαγάλος του Φλωμπέρ το 1984 και το England, England το 1998. Στην τέταρτη υποψηφιότητά του για το ίδιο βραβείο, αναδείχθηκε νικητής για το μυθιστόρημά του με τίτλο Ένα κάποιο τέλος (2011)[…].(Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Μεταίχμιο).

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

Συγγραφέας: Τζούλιαν Μπάρνς

Μετάφραση: Θωμάς Σκάσσης

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Έτος έκδοσης: 2011

Αριθμός σελίδων: 210