Για το βιβλίο «Πριν κρυώσει ο καφές» έχουν γραφεί και ειπωθεί πολλά εγκωμιαστικά λόγια. Νομίζω πως είναι η γλύκα που αποπνέει αυτό το βιβλίο που το κατατάσσει στην κατηγορία των feel-good καθώς διαπραγματεύεται με ευαισθησία και τρυφερότητα τις ματαιώσεις της ζωής, οι οποίες είναι όχι μονάχα συχνές και αναπόφευκτές αλλά και πανανθρώπινες.

Επίσης, είναι ένα βιβλίο θεατρικά γραμμένο – μιας και ο συγγραφέας του έχει γράψει θεατρικά έργα πριν τη λογοτεχνική συγγραφή- ενώ κινείται στο φάσμα του υπερρεαλισμού, καθώς διαθέτει υπερβατικά στοιχεία στην πλοκή του. Είναι ένα βιβλίο που δύσκολα μπορεί κανείς/καμία να συνδεθεί μαζί του αν δε το διαβάσει ως αλληγορία, ως παραμυθιακό, καθώς συχνά είναι ασυνεπές στα ρεαλιστικά του στοιχεία. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι, εφόσον ο κεντρικός του πυρήνας αφορά το ταξίδι στον χρόνο;

Το βιβλίο αποτέλεσε το τελευταίο βιβλίο της Λέσχης ALPA Bookstories x Heal in Books για δυο λόγους. Πρώτον, γιατί θέλαμε ο κύκλος των συναντήσεων μας να κλείσει με ένα γλυκό συναίσθημα και δεύτερον γιατί θέλαμε να ανακουφίσουμε τυχόν ματαιώσεις και να κλείσουμε το μάτι στο παρόν και το μέλλον, σχετικά με το περιθώριο που μας δίνουν να αλλάξουμε τα πράγματα που θα θέλαμε να αλλάξουν.

Ποιο θέμα διαπραγματεύεται το βιβλίο; Το καφέ «Φοινικούλι Φοινικούλα» είναι ένα μικρό καφέ χωμένο σε κάποιο στενό του Τόκιο. Ιδιοκτήτες του είναι ο Ναγκάρε και η Κέι, ένα νεαρό και αγαπημένο ζευγάρι, ενώ στο καφέ εργάζεται και η Κάζου, η οποία είναι υπεύθυνη για τo σερβίρισμα του καφέ, μια τελετουργία που μπορεί να έχει μαγικές ιδιότητες για όποιο άτομο το επιθυμήσει.

Το καφέ συνοδεύει ο μύθος πως οι επισκέπτες/τριες του μπορούν να ταξιδέψουν στον χρόνο, όμως παραδόξως τα πλήθη δε συρρέουν για να εκμεταλλευτούν αυτή τη μοναδική δυνατότητα. Το ταξίδι στο χρόνο έχει κανόνες και συγκεκριμένη τελετουργία. Είναι σύντομο-χρειάζεται να επιστρέψει κανείς πριν κρυώσει ο καφές-, γίνεται από μια και μοναδική θέση στο καφέ, η οποία είναι κατά βάση κατειλημμένη, και δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα στο παρόν. Με τόσους κανόνες μια επιστροφή στο παρελθόν φαντάζει μάταιη αλλά και επικίνδυνη, μιας και αν δεν τηρηθούν οι κανόνες η διαδικασία έχει συνέπειες.

Στο βιβλίο θα δούμε τέσσερις ανθρώπους να ταξιδεύουν στον χρόνο, τρεις εκ των οποίων σταθερές παρουσίες μέσα στο καφέ. Η Κοτάκι, η Χιράι, η Φουμίκο αλλά και η ίδια η ιδιοκτήτρια του καφέ, η Κέι. Όλες τους ταξιδεύουν για να ανακουφίσουν πόνο και αγωνίες και για να μπορέσουν να εκφράσουν συναισθήματα που δεν είχαν τη δύναμη ή την ευκαιρία να ομολογήσουν την καίρια χρονική στιγμή.

Λίγα λόγια για τους χαρακτήρες:   Η Φουμίκο, η οποία είναι και η πρώτη ταξιδιώτρια στον χρόνο, αναζητά να γυρίσει στο παρελθόν και να συνομιλήσει με τον πρώην σύντροφο της, ο οποίος αποχώρησε από τη σχέση τους λόγω μιας εργασιακής ευκαιρίας που απαιτούσε τη μετοίκηση του σε άλλη ήπειρο. Αμφότεροι νέοι και φιλόδοξοι, τερματίζουν γρήγορα μια σχέση που έμοιαζε ταιριαστή, και έτσι η Φουμίκο επιθυμεί να επιστρέψει στην τελευταία τους συνάντηση και να προσθέσει στα λεχθέντα.

Επόμενη ταξιδιώτρια στον χρόνο είναι η Κοτάκι, μια νοσοκόμα και θαμώνας στο καφέ, που στο σήμερα φροντίζει τον άνδρα της ο οποίος πάσχει από Αλτσχαιμερ. Η Κοτάκι επιθυμεί να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα γράμμα που ενδεχομένως να αποκαλύπτει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του πάντοτε ολιγόλου και εσωστρεφούς συζύγου της, σχετικά με την ασθένεια του. Τι κρύβει άραγε εκείνο το γράμμα στο οποίο έχασε την ευκαιρία να έχει πρόσβαση στο παρελθόν;

Η Χιράι, ιδιοκτήτρια ενός κοντινού μπαρ και επίσης πελάτισσα του καφέ, έχει τεταμένες σχέσεις με την οικογένεια της, από την οποία διέφυγε προκειμένου να μην εμπλακεί στην οικογενειακή επιχείρηση. Όμως, η αδερφή της την αναζητά συχνά ζητώντας της να επιστρέψει, γεγονός που τη Χιράι τη δυσκολεύει όλο και περισσότερο ώστε τελικά καταλήγει να την αποφεύγει ολωσδιόλου. Ωστόσο, η Χιράι επιθυμεί να επιστρέψει στο παρελθόν και να τη συναντήσει, θέλοντας να συνδεθεί μαζί της, όταν το παρόν δε θα της επιτρέπει πια να το κάνει.

Τέλος, η ίδια η Κέι, η συν-ιδιοκτήτρια του καφέ, θα θελήσει να ταξιδέψει στον χρόνο, με τη διαφορά πως εκείνη επιθυμεί να επισκεφθεί το μέλλον. Το πρόσωπο που αδημονεί να συναντήσει είναι η κόρη της, την οποία δε θα καταφέρει να γνωρίσει, μιας και για το μέλλον της δεν υπάρχει καμία απολύτως εγγύηση.

Η γνώμη της Λέσχης: Οι τοποθετήσεις της Λέσχης σχετικά με το βιβλίο ήταν εξαιρετικά πολύτιμες και ενδιαφέρουσες, μιας και επικράτησε διχογνωμία. Από τη μια, οι συμμετέχουσες εξέφρασαν δυσφορία σχετικά με το βιβλίο, τόσο ως προς τη γραφή αλλά και τα γραφόμενα. Ανέφεραν πως δυσκολεύτηκαν να συνδεθούν ή να συγκινηθούν με τους προβληματισμούς του, πως ένιωσαν ίσως να εκβιάζονται συναισθηματικά και πως βρήκαν τις τοποθετήσεις ασύνδετες και τις πληροφορίες διάσπαρτες. Επιπλέον, είπαν πως τα χρονικά κενά και οι ασάφειες δυσκόλεψαν την ανάγνωση και πως θα ήθελαν μεγαλύτερη εμβρίθεια στους χαρακτήρες.

Στον αντίποδα, τα υπόλοιπα μέλη της Λέσχης εξέφρασαν αισθήματα συγκίνησης και τρυφερότητας απέναντι στις ιστορίες, εστιάζοντας στον ανθρώπινο χαρακτήρα τους και αφήνοντας στην άκρη το υπερρεαλιστικό στοιχείο. Αποτίμησαν θετικά το βιβλίο εν σχέσει με τη θεατρικότητα και τη γρήγορη ροή του κειμένου και έδωσαν έμφαση στην αποδοχή και την επίλυση των ματαιώσεων της ζωής. Είπαν ακόμη πως τους φάνηκε ενδιαφέρουσα αυτή η περιγραφική στάση των χαρακτήρων του βιβλίου, εν είδει καλέσματος να συμπληρώσουν μόνες τα κενά και να καταβάλουν νοητική προσπάθεια για την πλήρη κατανόηση.

Στο τέλος – συμφωνούσες και διαφωνούσες- βάλαμε στην άκρη το βιβλίο, όπως πάντοτε, και μιλήσαμε για τα δικά μας ανείπωτα, τις ευκαιρίες στο παρόν, τις ματαιώσεις και το περιθώριο που έχουμε να αλλάξουμε τα πράγματα στο εδώ και τώρα. Αυτή ήταν μια πολύ ωραία διαπραγμάτευση και συζήτηση, κάτι στο οποίο συμφωνήσαμε όμοφωνα!

Διαβάστε αυτό το βιβλίο εάν: θέλετε να δείτε τους τρόπους με τους οποίους άλλοι άνθρωποι στο μέσα τους – με αφορμή το ταξίδι στον χρόνο- για να αποκαταστήσουν το αίσθημα του ανεκπλήρωτου που αφήνουν τα ανείπωτα λόγια ή οι χαμένες ευκαιρίες. Το βιβλίο λόγω του υπερβατικού τρόπου με τον οποίο είναι γραμμένο, μοιάζει με παραμύθι, οπότε οι ταυτίσεις που προκύπτουν είναι πιο ελεύθερες και συνειρμικές, δίνοντας έτσι την ευκαιρία για ένα προσωπικό ταξίδι στο πανανθρώπινο και συχνά αναπάντητο ερώτημα «τι θα γινόταν εάν».

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Τοσικάζου Καβαγκούτσι γεννήθηκε στην Οσάκα της Ιαπωνίας το 1971. Έχει υπάρξει παραγωγός, σκηνοθέτης και συγγραφέας για τον θίασο Sonic Snail. Ως θεατρικός συγγραφέας έχει γράψει μεταξύ άλλων τα COUPLE, Sunset song και Family Time. Το μυθιστόρημα Πριν κρυώσει ο καφές είναι προσαρμογή έργου της 1110 Productions του Καβαγκούτσι, που τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο του 10ου Suginami Drama Festival (Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα των εκδόσεων Κλειδάριθμος)

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

Συγγραφέας: Καβαγκούτσι Τοσικάζου

Μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη

Εκδόσεις: Κλειδάριθμος

Έτος έκδοσης: 2023

Αριθμός σελίδων: 248